L' Heure Espagnole

Maurice Ravel  

(De Spaanse klok) 

(Brussel 25-09-2001 / De Munt / La Monnaie)  

Libretto van Franc-Nohain (Maurice Etienne Legrand)
Romantische opera in 1 akte.
Plaats en tijd. Toledo, 18e eeuw.
Première. Parijs (Opéra Comique) op 19-05-1911.   
Uitvoering samen met L`Enfant et les sortilèges  (* Maurice Ravel).  
 

Inhoud

In de winkel van Torquemada.
Men hoort niets dan de klokken die allemaal een verschillend uur slaan en het tiktakken van de uurwerken. Muilezel-drijver Ramiro komt binnen om zijn klok te laten repareren.
De mooie en avontuurlijke Concepción.( Haar naam is een ironische toespeling op het dogma van de onbevlekte ontvangenis uit de katholieke kerk) verschijnt onder begeleiding van een sensuele cellopassage. Zij herinnert haar echtgenoot eraan dat het donderdag is de dag waarop hij de stadsklokken gelijk moet zetten. Torquemada vraagt Ramiro te wachten en verlaat de winkel.

Concepción en Ramiro zijn nu alleen en Ramiro`s bluf slaat om in grote verlegenheid. Zij overlegt ondeugend met zichzelf: "als hij blijft, is dit is mijn kans. Mijn enige vrije dag!".
Ramiro weet niet goed wat voor gesprek hij uit beleefdheid met de schone dame moet voeren. Concepción laat de ezeldrijver een van de grote staande klokken zien en vraagt hem of hij deze naar de eerste verdieping wil dragen. "Naar uw kamer?" vraagt deze onnozel. "Dat is een kleinigheidje voor mij, een strootje". Concepción is verbaasd en aangenaam verrast.
Ramiro neemt de klok op zijn schouder en gaat naar boven. Dan hoort men de stem van Gonzalve, een student die haar op een overdreven dichterlijke manier het hof maakt. Concepción probeert hem te onderbreken omdat zij bang is dat Ramiro het hoort. Maar Gonzalve zingt op het ritme van een deinende Habanera  1) zijn dwaze romances, iets wat toch wel door Concetión op prijs gesteld wordt.

Ramiro komt terug, maar Concepción, die hem liever kwijt wil, verzint een list. Zij vraagt hem allerliefst om de klok toch maar weer terug te brengen in de winkel omdat ze vindt dat een andere klok beter in haar kamer past. Ramiro, zeer galant, gaat de klok weer van boven halen en intussen opent Concepción snel het deurtje van het andere exemplaar en verbergt er de dichterlijke student in. Hoorngeschal ondersteunt de komst van Don Inigo Gomez. De bankier weet dat Concepción vandaag alleen thuis is. Don Inigo begint haar het hof te maken, maar als hij haar wil omhelzen daalt net Ramiro de trap af. Hij heeft de eerste klok op zijn schouders. Concepción vraagt hem nu de tweede klok (met daarin Gonzalve) naar boven te brengen. "Hij zal wel een beetje zwaarder zijn", maar Ramiro plaatst het uurwerk als een veertje van de ene schouder op de andere om te tonen hoe gemakkelijk het hem afgaat.
Don Indigo, die alleen is achtergebleven, voelt zich voor de gek gehouden. Hij besluit om zich in de andere klok te verbergen, iets wat de dikke bankier pas na veel inspanning lukt. Hij wil Concepción verrassen en "koekoek" roepen als ze terugkomt. Maar het is alleen Ramiro die de trap afkomt en Inigo doet verschrikt zijn deurtje dicht.

En weer is Concepción van gedachten veranderd en wil nu toch liever de andere klok in haar kamer hebben (blijkbaar is Gonzalve boven lastig geworden). Ramiro gaat klok twee halen, en Inigo heeft zijn kans om "koekoek" te roepen. De klok met Gonzalve is nu weer in de winkel terug maar hij heeft nog steeds zijn les niet geleerd en is nog even sentimenteel en zangerig als tevoren. Ramiro komt nu terug en zingt zijn monoloog Voilà ce que j'apelle une femme charmante.  Concepción roept hem en omdat hij denkt dat zij weer niet tevreden is met die tweede klok, gaat hij weer naar boven. Concepción zingt nu haar aria  Oh! La pitoyable aventure.  Wat moeilijk voor een Spaanse vrouw om twee minnaars te hebben, waarvan een geen temperament heeft en de ander geen figuur. Vol engelengeduld brengt Ramiro de klok met Don Inigo weer naar beneden. Concepción bekijkt hem eens beter en inviteert hem op haar kamer. "Met welke klok?" vraagt de naïeve Ramiro. "Sans horloge", zegt Concepción. De twee andere heren in hun klokken proberen zich voor elkaar verborgen te houden, maar later komt Conzalve tevoorschijn en zingt een roerende afscheids-aria tot zijn klok. Tot zijn schrik ziet hij Torquemada terugkeren. Inigo zit klem in zijn klok en kan niet vluchten.

De horlogemaker is blij met zoveel klanten. Hij verkoopt hun de uurwerken voor een fikse prijs. De bankier smeekt Gonzalve en Torquemada hem uit zijn benarde positie te verlossen. Ze trekken uit alle macht, maar vergeefs. Ramiro komt terug, gevolgd door Concepción. De ezeldrijver bevrijdt Don Inigo met één hand. Op het ritme van een habanera richt het gezelschap zich dan, tot het publiek. Het grandioze kwintet, zeer virtuoos voor de stemmen geschreven, vol guirlandes en trillers, verkondigt de moraal.
Onder alle minnaars is de winnaar de man van de daad. De muildierdrijver ziet zijn kans en wordt Concepcións nieuwe minnaar.  
 

(Brussel 25-09-2001 / De Munt / La Monnaie)