Luisa Miller

Giuseppe Verdi    

(Krefeld 11-01-2002 / Theater Krefeld)

Libretto van Salvatore Cammarano naar het burgerlijk treurspel Kabale und Liebe van Friedrich Schiller.
Drama in 3 aktes.
Plaats en tijd. Tirol de eerste helft van de 18e eeuw.
Première: Napels (Teatro San Carlo) op 08-12-1849. 
 

Inhoud

De handeling speelt zich af aan het begin van de zeventiende eeuw in een dorp in Tirol waar Graaf Walter feodaal opperheer is. De Graaf heeft de titel kort geleden verworven en wil zijn ambities botvieren door zijn zoon Rodolfo uit te huwelijken aan een weduwe, de Hertogin van Ostheim. Maar Rodolfo, vermomd als jager, is verliefd geworden op Luisa Miller, de dochter van een oude soldaat.
Akte I
Buiten Millers huisje begroeten de dorpelingen Luisa op haar verjaardag.
Luisa verwacht een zekere Carlo (in werkelijkheid Rodolfo), een vreemdeling op wie zij verliefd is geworden aria.  Lo vidi, e il primo palpito. Rodolfo komt op. De dorpelingen gaan op weg naar de kerk. Een van hen houdt Miller aan. Het is Wurm, rentmeester van de Graaf, en vroeger al een aanbidder van Luisa. Hij onthult aan Miller de ware identiteit van Rodolfo en vraagt om Luisa's hand. Maar Miller wil niet de tirannieke vader spelen. Geschokt zingt Miller zijn aria. Ah, fu giusto il mio sospetto.

In het kasteel verneemt de Graaf van Wurm dat zijn zoon liefde heeft opgevat voor het meisje Luisa en is razend omdat nu zijn plan voor het huwelijk van zijn zoon met de Hertogin van Ostheim, zijn nicht, verijdeld wordt. aria.  Il mio sangue, la vita darei. In Millers huisje hoort Luisa van haar vader dat Rodolfo de zoon van de Graaf is die zal trouwen met een dame van hoge komaf. Rodolfo komt binnen en stelt het verontruste meisje gerust. De Graaf, wiens jachthoorns al van verre gehoord werden, verschijnt nu en geeft bevel tot de arrestatie van Miller en zijn dochter. Maar wanneer Rodolfo op rustige toon dreigt het geheim dat hij over zijn vader weet te onthullen, worden Miller en Luisa weer vrijgelaten.
Akte II
De dorpelingen komen Luisa vertellen dat haar vader toch is gearresteerd. Op dat moment verschijnt Wurm. Hij heeft een slinks plan gesmeed om Rodolfo's vertrouwen in het meisje te ondermijnen. Hij vertelt haar dat haar vader wordt bedreigd met de doodstraf, maar belooft dat hij zal worden vrijgelaten wanneer Luisa bereid is een brief te tekenen, gericht aan Wurm zelf. Hierin verklaart zij dat zij nooit van Rodolfo heeft gehouden maar heel goed wist dat hij van hoge komaf was, en daarom een spelletje heeft gespeeld met zijn gevoelens voor haar.

In tranen tekent Luisa de brief en zij zweert nooit te bekennen dat zij deze brief onder dwang geschreven heeft. aria. Tu puniscimi o Signore. Ook zal zij aan Federica persoonlijk moeten verklaren dat Wurm haar beminde is. De scène eindigt met het duet. A brani, a brani or perfido.  In het kasteel vertelt Wurm aan de Graaf over het succes van zijn intrige en weet het zo te schikken dat de valse brief in handen van Rodolfo komt. Hij is niettemin verbijsterd te ontdekken dat Rodolfo op de hoogte is van de misdaad waarmee de Graaf, met de hulp van Wurm, zijn titel heeft weten te bemachtigen.

Dan komt de Hertogin binnen. Zij heeft gehoord over Rodolfo's liefde voor Luisa, maar Wurm roept het ongelukkige meisje en dwingt haar te bekennen dat zij hem liefheeft. Rodolfo die de brief die Luisa ondertekend heeft, heeft gezien, is woedend. In zijn aria. Quando le sere al placido beklaagt hij zich over de onbegrijpelijke ontrouw van zijn beminde.
Hij ontbiedt Wurm in de tuin van het kasteel en daagt hem uit tot een duel. Maar Wurm lost zijn pistool in de lucht waarop de Graaf en zijn bedienden uit het kasteel komen aangesneld.
Rodolfo smeekt zijn vader om vergiffenis en de Graaf, onder het voorwendsel van medelijden, stemt erin toe dat zijn zoon met Luisa trouwt. Maar in een uitbarsting van woede roept Rodolfo uit dat zij hem bedrogen heeft. De graaf komt daarop met het advies dat de beste wraakoefening is om maar direct met zijn nicht te trouwen.
Akte III
In hun huisje proberen vrienden Luisa te troosten, maar door de ramen kan zij de lichten in de kerk zien branden. Dit is ter gelegenheid van het huwelijk van Rodolfo met de Hertogin. Luisa geeft haar vader, die weer is vrij gelaten, een brief bestemd voor Rodolfo. Verontrust over haar neerslachtigheid begint hij te vrezen dat zij zelfmoord zal plegen aria.  La tomba è un letto sparso di fiori.  Hij doet een beroep op haar liefde voor hem en zij verscheurt de brief. De scène tussen vader en dochter eindigt met het duet. Andrem raminghi e poveri.  Zij besluiten samen het land te verlaten.

Alleen gelaten knielt Luisa om te bidden terwijl men het kerkorgel hoort spelen. Rodolfo komt binnen, doet vergif in een glas en vraagt Luisa of zij de brief aan Wurm werkelijk zelf ondertekend heeft. Wanneer zij dat toegeeft vraagt hij iets te drinken en Luisa vult het glas waarin hij een ogenblik geleden vergif had gedaan. "Deze drank is bitter"  merkt hij op en vraagt Luisa om te proeven. De waarheid komt onverbiddelijk aan het licht en de stervende geliefden vallen elkaar in de armen. Miller, de Graaf en Wurm komen binnen; er volgt een slottrio. Padre, ricevi l'estremo addio. Rodolfo heeft nog net voldoende kracht om Wurm met zijn zwaard te treffen voor hij neervalt aan de zijde van Luisa.   

(Krefeld 11-01-2002 / Theater Krefeld)