La Forza del Destino

La Forza del Destino.jpg

Giuseppe Verdi 

   

(De macht van het noodlot) 

(Aken 09-02-1995 / Theater Aachen)

(Aken 02-03-1995 / Theater Aachen) 

(Bonn 14-01-2005 / Oper der Stadt Bonn)
(Keulen 24-01-2014 / Bühnen der Stadt Köln)

Libretto van Francesco Maria Piave, gebaseerd op het "Don Alvaro o la fuerza del sino "(1835) van Angel de Saavedra,
met gebruikmaking van de scènes uit Wallensteins Lager (1799) van Friedrich Schiller.
Opera met ouverture in 4 aktes en 7 tonelen
Plaats en tijd. Spanje en Italië, midden 18e eeuw .
Première. St. Petersburg (Het Keizerlijk Grote Theater) 10-11-1862. 

Herziene versie. Tekstbewerking door A.Ghislanzoni,
Première. Milaan (Teatro alla Scala) 27-02-1869.  

Markies van Calatravabas
Leonora di Vargas (zijn dochter)sopraan
Don Carlo di Vargas (zijn zoon)bariton
Alvaro (halfbloed koninsgeslacht Inca`s) tenor
Preziosilla (jonge zigeunerin)mezzosopraan
PATER MElitone (Franciscaan)bariton/bas
PATER Guardiano (Franciscaan)bas
CURRA (dienstmeisje Leonora)mezzosopraan
Mastro Trabucco (muildierdrijver)tenor
VELDARTStenor/bas
BURGEMEESTER (Alcade )bas


Inhoud

Akte I 
Een kamer in het paleis van de familie Calatrava in Sevilla.
De Markies wenst zijn dochter goedenacht, maar weet niet dat zij deze avond met haar minnaar Don Alvaro zal weglopen. Haar vader wijst een verbintenis af, omdat Alvaro Indiaans bloed heeft. Leonora weifelt of zij de grote stap zal wagen. aria. Me pellegrina ed orfana. Haar kamenierster Curra spreekt haar moed in. Alvaro komt binnen door het raam. duet. Ah per sempre o mio bell`angiol.
Omdat Leonora te lang aarzelt worden zij tegengehouden door haar vader, die met getrokken degen het vertrek binnenkomt. Hij geeft zijn bedienden opdracht Alvaro gevangen te nemen. In een gebaar van overgave gooit deze zijn pistool aan de voeten van de Markies, maar het gaat per ongeluk af, en doodt de Markies. Stervend vervloekt hij zijn dochter, die door Alvaro wordt weggedragen.
Akte II
Eerste toneel.
Het dorp Hornachuelos.
De vlucht van Alvaro en Leonora is mislukt. Zij zijn elkaar kwijtgeraakt. Leonora zoekt haar geliefde. Verkleed als man en onder bescherming van de oude trouwe muilezeldrijver Trabucco wil zij aan de wraak van haar broer Carlo ontkomen. In eenherberg komt zij onverwacht tegenover haar broer te staan, maar zij wordt niet herkend. Preziosilla een zigeunerin komt vertellen dat er een oorlog is uitgebroken en dat de mannen naar Italië moeten om tegen de Duitsers te vechten. In haar lied prijst zij de oorlog aan, Al suon del tamburo.
Carlos licht de nieuwsgierige menigte in over de vlucht van zijn zus en Alvaro. Hij vertelt zijn eigen geschiedenis in een ballade, Son peredam, son ricco d`onore.
Volgens hem is de moordenaar van zijn vader naar Amerika vertrokken. Leonora voelt zich schuldig aan de dood van haar vader, en verraden door Alvaro. Ze besluit boetedoening te doen.
Tweede toneel.
Franciscanenklooster Madonna degli Angeli, in de buitenwijken van Hornachuelos.
Leonora vlucht niet alleen voor haar broer, maar vraagt ook om vergeving van haar zonden. aria, Madre pietosa vergine, begeleid door gezang van monniken op de achtergrond.
Ze gaat niet in een klooster, maar besluit als kluizenaar in een grot te gaan leven. De abt Guardiano waarschuwt haar voor de grote eenzaamheid die haar te wachten staat, duet. Infelice, delusa, reietta, maar zij is vastberaden en blijft bij haar besluit. De abt willigt haar verzoek in en zegt toe dat hij haar zelf regelmatig proviand zal brengen. Voor noodgevallen is er een bel, maar zij zal nooit meer een menselijk wezen zien. Hij waarschuwt dat niemand een poging mag doen om te weten te komen wie zij is, Il santo nome di Dio. Hij zegent Leonora, die zijn hand kust en naar de kale grot vertrekt. aria. La vergine degli angeli.
Akte III

Eerste toneel.
Een bos bij Velletri in Italië.
In de jaren die voorbij zijn gegaan hebben zowel Alvero en Carlo (onder een valse naam) het ver geschopt in het Spaanse leger. Alvoro klaagt over het verlies van Leonora, O tu che in seno agli angeli. Bij een gokspel, dat tot een gevecht leidt wordt Don Carlo van de dood gered door Alvaro. De twee zweren elkaar eeuwige vriendschap, en gaan op weg om te strijden.
Tweede toneel.
De legerkwartieren van een Spaanse officier.
Carlo brengt Alvaro binnen die ernstig gewond is. Alvaro geeft zijn vriend een doosje, met daarin brieven die na zijn dood ongeopend verbrand dienen te worden. Carlo belooft dit, en Alvaro wordt door de dokter behandeld. Sollene in quest`ora.  Omdat Carlo de reactie van zijn vriend bij het noemen van de naam Calatrava vreemd vindt, komt hij in de verleiding om de doos te openen. Urna fatale del mio destino.  Tussen de papieren vindt hij een portret van zijn zus Leonora. Nu pas herkent Carlo zijn vijand.
Als de dokter hem komt vertellen dat Alvaro zal overleven roept Carlo opgewonden dat hij wraak zal nemen, op Alvaro en op Leonora. Egli e salvo, oh gioia immensa. Wanneer Alvaro hoort dat Leonora nog in leven is wil hij haar gaan zoeken samen met Carlo. Maar Carlo weigert hooghartig zijn hulp wat leidt tot een duel. duet. Sleale, il segreto fu dunque violato.
Zij worden door de wachtposten uit elkaar gehaald. Alvaro werpt zijn degen weg en geeft te kennen dat hij de rest van zijn leven in een klooster wil gaan om daar vrede te vinden.
Hierna komt het kamp tot leven, er wordt wijn geschonken, marskramers bieden hun waren aan en in deze  drukte voorspelt Preziosilla de toekomst.
Venite all` indovina.
Trabucco die ook aanwezig is probeert tweedehands spullen te verkopen. A buon mercato chi vuol comprare.  De vermanende woorden van Fra Melitone Toh, toh, poffare il mondo, wekken de woede op van de soldaten. Gelukkig kan Preziosilla hun aandacht afleiden met haar tamboer-immitatie, Rataplan, rataplan, della gloria, en iedereen doet mee.
Akte IV
Eerste toneel.
De binnenplaats van het Franciscanen-klooster.
Met tegenzin deelt Melitone aalmoezen uit aan de bedelaars. Als het volk hem vergelijkt met hun favoriete monnik Raffaele, met zijn doordringende ogen wordt hij woedend en jaagt iedereen de poort uit. Maar Padre Guardino zegt dat Raffaele een voorbeeld is voor alle monniken, duet. Del mondo i disinganni. Na zeven jaar heeft Carlo eindelijk Don Alvaro gevonden in het klooster.
Hij probeert Alvaro uit te dagen tot een gevecht, duet, Invano, Alvaro ti celasti al mondo, echter zonder succes. Alvoro neemt alle beledigingen zachtmoedig op Le minaccie, i fieri accenti.  Maar als Carlo hem een mulat noemt verliest hij zijn zelfbeheersing, en er volgt een gevecht op leven en dood.
Tweede toneel.
Voor de grot, in de buurt van het klooster.
Leonora, die hier als kluizenaar woont zingt hier haar grote aria. Pace, pace mio Dio. De innerlijke rust waar ze naar zocht, heeft ze echter nooit gevonden. Nog steeds lijdt ze onder de liefde die ze voelt voor Alvaro. Twee mannen, Carlos en Alvaro op zoek naar een biechtvader, vallen de kluizenaarsgrot van Leonora binnen. In het duel is Carlo dodelijk verwond.
De twee geliefden herkennen elkaar, maar Leonora wordt door haar stervende broer neergestoken. Met de zegen van pater Guardiano sterft ze in Alvaro`s armen. terzet, Non imprecare, umiliati a lui.
Alvaro is wanhopig.
(In de eerste versie pleegt Alvaro zelfmoord, door zich in een afgrond te storten).  


(Aken 09-02-1995 / Theater Aachen)

(Aken 02-03-1995 / Theater Aachen)

JEREMY HULINdirigent
WOLFGANG WEBERregie
HEIDRUN SCHMELZERdecor & kleding
HAGEN LEWANDOWSKIkoor
JOSEF DUYXlicht
Bezetting 
MARTIN MASSMANNMarkies van Calatrava (bas)
JANA SCHARKOWSKILeonora di Vargas (sopraan)
CLAUDIO OTELLIDon Carlos di Vargas (bariton)
MARIO TAGHADOSSIDon Carlos di Vargas (bariton)
ROBERT WORONIECKIDon Alvaro (tenor)
PAMELA PANTOSPreziosilla (mezzosopraan)
JOHN CASHMOREPater Melitone (bariton / bas)
YUE LIUPater Guardiano (bas)
TONNY SUILENCurra (mezzosopraan)
WILLY SCHELLMastro Trabuco (tenor)
MARTIN MASSMANNVeldarts (tenor/bas)
MANFRED REINERBurgemeester/Alcalde (bas)


(Bonn 14-01-2005/Oper der Stadt Bonn)

Bezetting 
MARTIN TZONEVMarkies van Calatrava (bas)
GALINA SHESTERNEVALeonora di Vargas (sopraan)
PETER DANAILOVDon Carlos di Vargas (bariton)
ERNESTO GRISALESDon Alvaro (tenor)
ASTA ZUBAITEPreziosilla (mezzosopraan)
ALGIS LUNSKIS / ENRICO MARRUCCIPater Melitone (bariton / bas)
ANDREJ TELEGIN / MARTIN TZONEVPater Guardiano (bas)
ERIKA DETMER / ULRIKE GMEINERCurra (mezzosopraan)
MARK ROSENTHALMastro Trabuco (tenor)
JOHANNES MARXVeldarts (tenor/bas)
JOHANNES FLOGL / KAMEN TODOROVBurgemeester/Alcalde (bas)

(Keulen 24-01-2014 / Bühnen der Stadt Köln)

WILL HUMBURGdirigent
OLIVIER PY
regie
PIERRE - ANDRÉ WEITZdecor & kleding
ANDREW OLLIVANTkoor
BERTRAND KILLYlicht
Bezetting 
WILFRIED STABERMarkies van Calatrava (bas)
ADINA AARONLeonora di Vargas (sopraan)
VLADIMIR STOYANOVDon Carlos di Vargas (bariton)
LANCE RYANDon Alvaro (tenor)
KATRIN WUNDSAMPreziosilla (mezzosopraan)
MATIAS TOSIPater Melitone (bariton/bas)
YOUNG DOO PARKPater Guardiano (bas)
ANDREA ANDONIANCurra (mezzosopraan)
RALF RACHBAUERMastro Trabuco (tenor)
LUKE STOKERVeldarts (tenor/bas)
MARCELO DE SOUZA-FELIXBurgemeester/Alcalde (bas)
CHOR DER OPER KÖLN & EXTRA CHOR 

Zowel de opera Simon Boccanegra als Don Carlos zijn over het geheel genomen muziekwerken van gelijkblijvende sterkte. La Forza Del Destino daarentegen, geschreven tussen deze twee opera`s is van totaal andere aard. Het plan om een opera te schrijven rond het thema van het willekeurige lot, leverde een opera op die grillig in elkaar steekt, met een onsamenhangend beeldend verhaal. Maar tegelijkertijd bood dit ook de mogelijkheid om te experimenteren met steeds terugkerende muzikale thema`s. Een voorbeeld hiervan is het thema dat >Het Lot< zelf symboliseert, en dat horen we in de ouverture, tijdens de climax van het eerste bedrijf, waarna dit op andere momenten weer terugkeert.
Na Verdi`s aankomst in St. Petersburg bleek dat de componist niet meer wilde samenwerken met de sopraan die al was gecast voor de rol van Leonora. Hierdoor werd de première van La Forza Del Destino 9 maanden uitgesteld.