La Damnation de Faust

La damnation de Faust

Berlioz


(De verdoemenis van Faust)(2uur en 45 min.)

(Antwerpen 14-10-2012 / De Vlaamse Opera) 

Libretto van  Hector Berlioz, naar de Faust van Goethe.
Concert opera in 3 aktes (voor vier solisten, koor en orkest).
Plaats en tijd. Hongarije, Noord Duitsland, Leibzig, 16e eeuw.
Première. Parijs (Opéra-Comique) 06-12-1846.     
    
FAUST (geleerde en filosoof)tenor
MEPHISTOPHELES (duivelse demon)bariton
MARGUERITE (geliefde van Faust)mezzosopraan
BRANDER (student)bas

Inhoud

Akte I 
Tijdens de opkomende van de zon op een vlakte in Hongarije.
(Berlioz kiest voor deze omgeving om de mogelijkheid te creëren, hier zijn eerder gecomponeerde Rakoczy-Mars ten gehore te brengen). Faust, een geleerde op leeftijd overpeinst en filosofeert over de wedergeboorte van de natuur. Hij observeert een groepje zingende en dansende boeren terwijl zij hun ruwe grappen verkopen. Hij beseft dat hun eenvoudige manier om gelukkig te zijn nooit voor hem is weggelegd. Aria. Le Vieil hiver a fait place au printemps. Er trekt een leger van Hongaarse soldaten voorbij onder de klanken van de Rakoczy-Mars. Faust kan niet begrijpen waarom de soldaten zo enthousiast zijn over met hun glorie en roem.
Akte II
Eerste toneel.
Terneergeslagen keert Faust terug naar zijn studeerkamer. Er is niets meer wat hem nog kan inspireren, niet de natuur, zelfs zijn boeken niet. Hij kan niet accepteren dat hij oud is. Aria. Sans regrets jài quitté les riantes campagnes. Hij is van plan om met vergif een einde aan zijn leven te maken, maar de kerkklokken die de Paas-hyme laten horen voeren zijn gedachten terug naar zijn jeugd, en hij voelt zich al wat beter. Plotseling verschijnt Mephistopheles, die met hem in gesprek raakt. Mephistopheles wil hem meenemen op reis, en verleidt hem met de belofte dat hij dan kennis kan maken met al de geneugten van het leven en dat al zijn wensen vervult zullen worden. Faust zal hem volgen.
Tweede toneel.
Samen komen ze binnen in de wijnkelder van Auerbach in Leibzig, waar Brander, een student een lied zingt over een rat in een keuken die is dood gegaan door vergif, en de gasten voegen er een ironisch "Amen" aan toe. Mephistopheles kent een beter lied over een vlo, Chanson. Une Puce gentille. Het lied gaat over het onveilig maken van de koninklijke hofhouding. Faust is niet blij met dit ruwe vulgaire gezelschap en eist dat Mephistopheles hem ergens anders heenbrengt.
Derde toneel.
Een mooi weidegebied aan de Elbe.
Midden in een bloemenveld gezeten wordt Faust in slaap gezongen door Mephistopheles. Aria, Voici des roses. In een visioen toont Mephistopheles Faust het mooie meisje Marguerite,  en Faust wordt verliefd op haar. Hij roept haar naam en de duivel Mephistopheles brengt hen bij elkaar.
Vierde toneel.
Een groep soldaten en studenten zijn op weg naar de stad en Faust en Mephistopheles voegen zich bij het gezelschap.
Akte III
Eerste toneel.
In het slaapvertrek van Marguerite met op de achtergrond de trommels en trompetten.
Vol ongeduld wacht Faust op Marguerite, de in zijn ogen de ideale pure en onschuldige vrouw, terwijl hij nieuwsgierig de dingen in haar kamer bekijkt. Aria. Merci doux crépuscule. Als hij haar hoort komen verbergt hij zich op aanreden van Mephistopheles achter het gordijn. Bezig met haar kapsel komt zij de kamer in, het lied zingende van Koning Thule. Autrefous un roi de Thulé. (De herinnering aan de veelbelovende maar verdrietige verloren liefde).
Tweede toneel.
Buiten voor het huis van Marguerite.
Mephistopheles roept de geesten op die om het huis dansen en zingt een sarcastische serenade. Devant la maison de celui qui t`adore, die het verlies van haar onschuld preken.
Derde toneel.
Terug in de kamer van Marguerite.
Als de geesten zijn verdwenen komt Faust tevoorschijn, en beiden verklaren elkaar hun liefde. Duet. Ange adoré, dont la céleste image. Dan komt Mephistopheles onverwacht binnen en waarschuwt hen dat de reputatie van het meisje gered moet worden. De buren hebben de aanwezigheid van een man opgemerkt in haar kamer, en hebben haar moeder gewaarschuwd. Faust en Mephistopheles vertrekken gehaast terwijl buiten het koor alarm slaat.
Akte
IV
Eerste toneel.

Nog op haar kamer.
Marguerite is door haar minnaar verlaten, maar wacht op de terugkeer van haar verloren geluk. Aria. D`amour l`ardente flamme. Zij hoort de soldaten en studenten, die haar aan de nacht met haar minnaar herinneren, maar Faust is niet meer bij hun gezelschap.
Tweede toneel.
Een landschap met wilde bossen en rotsen.
Faust is onder de indruk van de natuur en hij vraagt om een oplossing voor zijn vermoeidheid. Aria. Nature immense. Dan komt Mephistopheles hem vertellen dat Marguetite in de gevangenis zit. Ze heeft haar moeder per ongeluk veel te zware slaapmiddelen gegeven, waardoor deze vergiftigd is en overleden. Marguetite zal de volgende dag worden opgehangen. Faust is in paniek, maar Mephistopheles belooft hem te helpen in ruil voor zijn handtekening op een document, (waarop staat dat hij zijn ziel aan de duivel verkoopt). Faust, die aan niets anders denkt dan Marguetite gaat akkoord met deze eis en tekent. De twee bestijgen de zwarte paarden die voor hen klaar staan en haasten zich (zo denkt Faust) naar de plaats van de terechtstelling.
Derde toneel.
In een razend tempo rijden zij langs biddende vrouwen en kinderen, dwars door de menigte, langs de meest verschrikkelijke verschijningen en hevige bloedbaden. De demonische beelden maken hem bang. Eindelijk wordt het duidelijk voor Faust dat het doel van hun tocht de hel is.
Vierde toneel.
Daar aangekomen worden zij welkom geheten door demonen en kwade geesten en Mephistopheles triomfeert van zijn macht over Faust, die door het tekenen van het document voorgoed van hem afhankelijk is.
Epiloog.
Het wordt stil in de hel na de aankomst van Faust. Een koor zingt The mistery of horrer.
Marguetite is ondertussen veilig aangekomen in de hemel.

 

(Antwerpen 14-10-2012 / De Vlaamse Opera)

DMITRI JUROWSKIdirigent 
TERRY GILLIAMregie 
HILDEGARD BECHTLERdecor 
KATRINA LINDSAYkleding 
YANNIS POUSPOURIKASkoor 
PETER MUMFORDlicht 
FINN ROSSvideo 
KOORkoor en kinderkoor Vlaamse Opera 
Bezetting  
MARIA RICCARDA WESSELINGMarguerite (mezzosopraan) 
MICHAEL SPYRESFaust (tenor) 
MICHELE  PERTUSI / SIMON BAILEYMéphistophélès (bariton) 
SIMON BAILEY / GEVORG GRIGORYANBrander (bas)